Dies ist die chronologische Liste der ISS-Expeditionen, der Langzeitbesatzungen auf der Internationalen Raumstation.
Der Bezeichnung der jeweiligen ISS-Expedition folgen die Aufzählung der Besatzungsmitglieder, das Datum sowie die Missionsbezeichnung des Starts, die Dauer des Aufenthalts auf der Raumstation (zwischen 44 und 213 Tagen), das Datum von An- und Abkoppelung und das Datum sowie die Missionsbezeichnung der Landung. Hier werden nur die regulären Mitglieder der Expeditionen genannt. Weitere Besucher mit Aufenthalt auf der ISS finden sich in der Liste der bemannten Missionen und der Liste der ISS-Besucher.
Hinter den Namen der Mitglieder ist in Klammern die Anzahl der damit angetretenen Raumflüge vermerkt. Die daran anschließenden Abkürzungen CDR sowie BI kennzeichnen die Funktionen des ISS-Kommandanten und der Bordingenieure.
Die typische Aufenthaltsdauer der Crewmitglieder beträgt jeweils etwa sechs Monate. Die verfügbaren Plätze gehen generell jeweils zur Hälfte an Raumfahrer von NASA und Roskosmos, wobei die NASA Teile ihres Kontingent an die internationalen Partner weitergibt. Wie auch bei anderen Ressourcen auf der ISS gehen 12,8 % an JAXA, 8,3 % an ESA und 2,3 % an CSA.
Die erste Expedition erreichte die Station am 31. Oktober 2000 mit dem russischen Sojus-Raumschiff TM-31, das gleichzeitig als Rückkehrfahrzeug für den Notfall diente. Bei den nachfolgenden Expeditionen wurde die Mannschaft während des Besuches eines amerikanischen Space Shuttles ausgetauscht. Der Austausch der Sojus-Kapsel erfolgte durch dreiköpfige Besuchsmissionen.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 1 | |||||||
|
31. Oktober 2000 Sojus TM-31 |
136,80 Tage 2. November 2000 18. März 2001 |
21. März 2001 STS-102 | ||||
ISS-Expedition 2 | |||||||
|
8. März 2001 STS-102 |
163,34 Tage 10. März 2001 20. August 2001 |
22. August 2001 STS-105 | ||||
ISS-Expedition 3 | |||||||
|
10. August 2001 STS-105 |
124,95 Tage 12. August 2001 15. Dezember 2001 |
17. Dezember 2001 STS-108 | ||||
ISS-Expedition 4 | |||||||
|
5. Dezember 2001 STS-108 |
189,77 Tage 7. Dezember 2001 15. Juni 2002 |
19. Juni 2002 STS-111 | ||||
ISS-Expedition 5 | |||||||
|
5. Juni 2002 STS-111 |
178,15 Tage 7. Juni 2002 2. Dezember 2002 |
7. Dezember 2002 STS-113 | ||||
ISS-Expedition 6 | |||||||
|
24. November 2002 STS-113 |
159,03 Tage 25. November 2002 3. Mai 2003 |
4. Mai 2003 Sojus TMA-1 |
Das Space Shuttle Columbia stürzte am 1. Februar 2003 ab. Daraufhin wurden weitere Flüge der Space-Shuttle-Flotte bis Juli 2005 abgesagt. Ab Expedition 7 wurde die Besatzung daher mittels der Sojus-Kapseln ausgetauscht. Um die Versorgung auch ohne Shuttle-Flüge zu gewährleisten, wurde die Mannschaftsstärke der Expeditionen von drei auf zwei Mitglieder reduziert.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 7 | |||||||
|
26. April 2003 Sojus TMA-2 |
182,68 Tage 28. April 2003 27. Oktober 2003 |
28. Oktober 2003 Sojus TMA-2 | ||||
ISS-Expedition 8 | |||||||
|
18. Oktober 2003 Sojus TMA-3 |
192,57 Tage 20. Oktober 2003 29. April 2004 |
30. April 2004 Sojus TMA-3 | ||||
ISS-Expedition 9 | |||||||
|
19. April 2004 Sojus TMA-4 |
185,67 Tage 21. April 2004 23. Oktober 2004 |
24. Oktober 2004 Sojus TMA-4 | ||||
ISS-Expedition 10 | |||||||
|
14. Oktober 2004 Sojus TMA-5 |
192,65 Tage 16. Oktober 2004 24. April 2005 |
24. April 2005 Sojus TMA-5 | ||||
ISS-Expedition 11 | |||||||
|
15. April 2005 Sojus TMA-6 |
176,80 Tage 17. April 2005 10. Oktober 2005 |
11. Oktober 2005 Sojus TMA-6 | ||||
ISS-Expedition 12 | |||||||
|
1. Oktober 2005 Sojus TMA-7 |
187,63 Tage 3. Oktober 2005 8. April 2006 |
8. April 2006 Sojus TMA-7 |
Am 26. Juli 2005 startete mit der Discovery seit dem Absturz der Columbia erstmals wieder ein Space Shuttle. Fast ein Jahr später brachte die Discovery am 4. Juli 2006 den ESA-Astronauten Thomas Reiter zur ISS, womit die Stammbesatzung wieder auf drei Mitglieder erhöht wurde. Der Austausch des Kommandanten und des ersten Bordingenieurs erfolgte weiterhin mit den Sojus-Raumschiffen, während der zweite Bordingenieur bei den jetzt wieder regelmäßig startenden Shuttle-Missionen ausgetauscht wurde.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 13 | |||||||
|
30. März 2006 Sojus TMA-8 |
180,73 Tage 1. April 2006 28. September 2006 |
29. September 2006 Sojus TMA-8 | ||||
4. Juli 2006 STS-121 |
166,30 Tage 6. Juli 2006 19. Dezember 2006 |
22. Dezember 2006 STS-116 | |||||
ISS-Expedition 14 | |||||||
|
18. September 2006 Sojus TMA-9 |
213,16 Tage 20. September 2006 21. April 2007 |
21. April 2007 Sojus TMA-9 | ||||
10. Dezember 2006 STS-116 |
189,69 Tage 11. Dezember 2006 19. Juni 2007 |
22. Juni 2007 STS-117 | |||||
ISS-Expedition 15 | |||||||
|
7. April 2007 Sojus TMA-10 |
194,50 Tage 9. April 2007 21. Oktober 2007 |
21. Oktober 2007 Sojus TMA-10 | ||||
8. Juni 2007 STS-117 |
148,62 Tage 10. Juni 2007 5. November 2007 |
7. November 2007 STS-120 | |||||
ISS-Expedition 16 | |||||||
|
10. Oktober 2007 Sojus TMA-11 |
194,50 Tage 12. Oktober 2007 19. April 2008 |
19. April 2008 Sojus TMA-11 | ||||
23. Oktober 2007 STS-120 |
115,87 Tage 25. Oktober 2007 18. Februar 2008 |
20. Februar 2008 STS-122 | |||||
7. Februar 2008 STS-122 |
44,30 Tage 9. Februar 2008 25. März 2008 |
27. März 2008 STS-123 | |||||
11. März 2008 STS-123 |
90,22 Tage 13. März 2008 11. Juni 2008 |
14. Juni 2008 STS-124 | |||||
ISS-Expedition 17 | |||||||
|
8. April 2008 Sojus TMA-12 |
196,47 Tage 10. April 2008 24. Oktober 2008 |
24. Oktober 2008 Sojus TMA-12 | ||||
31. Mai 2008 STS-124 |
178,86 Tage 2. Juni 2008 28. November 2008 |
30. November 2008 STS-126 | |||||
ISS-Expedition 18 | |||||||
|
12. Oktober 2008 Sojus TMA-13 |
175,81 Tage 14. Oktober 2008 8. April 2009 |
8. April 2009 Sojus TMA-13 | ||||
15. November 2008 STS-126 |
129,91 Tage 16. November 2008 26. März 2009 |
28. März 2009 STS-119 | |||||
15. März 2009 STS-119 |
132,84 Tage 17. März 2009 28. Juli 2009 |
31. Juli 2009 STS-127 | |||||
ISS-Expedition 19 | |||||||
|
26. März 2009 Sojus TMA-14 |
196,50 Tage 28. März 2009 11. Oktober 2009 |
11. Oktober 2009 Sojus TMA-14 |
Seit Mai 2009 besteht die ISS-Besatzung aus sechs Personen. Entsprechend sind auch ständig zwei Sojus-Kapseln als Rückkehr-Fahrzeuge angekoppelt. Alle zwei oder vier Monate werden drei Besatzungsmitglieder ausgetauscht. Das Kommando geht dann auf einen der verbleibenden Raumfahrer über und die Nummerierung wechselt. Jedes Besatzungsmitglied gehört also zu zwei Expeditionen. Die Besatzung wird zum großen Teil mit Sojus-Raumschiffen transportiert, ein Teil wird aber weiterhin bei Shuttle-Missionen ausgetauscht.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 20 |
|
|||||||
![]() |
Belgien Frank De Winne (2), BI, 21 CDR Russland Roman Romanenko (1), BI |
27. Mai 2009 Sojus TMA-15 |
185,64 Tage 29. Mai 2009 1. Dezember 2009 |
1. Dezember 2009 Sojus TMA-15 | ||||
Vereinigte Staaten Timothy Kopra (1), BI | 15. Juli 2009 STS-127 |
53,07 Tage 17. Juli 2009 8. September 2009 |
12. September 2009 STS-128 | |||||
Vereinigte Staaten Nicole Stott (1), BI | 29. August 2009 STS-128 |
86,37 Tage 31. August 2009 25. November 2009 |
27. November 2009 STS-129 | |||||
ISS-Expedition 21 | ||||||||
Vereinigte Staaten Jeffrey Williams (3), BI, 22 CDR Russland Maxim Surajew (1), BI |
30. September 2009 Sojus TMA-16 |
166,98 Tage 2. Oktober 2009 18. März 2010 |
18. März 2010 Sojus TMA-16 |
Durch das Ende des Space-Shuttle-Programms 2011 erfolgt der Austausch der Langzeitbesatzungen bis auf Weiteres ausschließlich über die russischen Sojus-Raumschiffe.
Für einzelne Raumfahrer wird die Einsatzzeit von sechs auf zwölf Monate verlängert. Dies war zum ersten Mal mit Michail Kornijenko und Scott Kelly der Fall.[3] Dadurch wurden zwei Plätze für Kurzzeitaufenthalte frei, die von dem Dänen Andreas Mogensen und dem Kasachen Aidyn Aimbetow besetzt wurden.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 43 | Vereinigte Staaten Terry Virts (2), CDR Russland Anton Schkaplerow (2), BI |
||||||
Russland Gennadi Padalka (5), BI, 44 CDR | Jahresmission Vereinigte Staaten Scott Kelly (4), BI, 45 und 46 CDR Russland Michail Kornijenko (2), BI |
27. März 2015 Sojus TMA-16M |
167,83 Tage 28. März 2015 11. September 2015 |
12. September 2015 Sojus TMA-16M | |||
ISS-Expedition 44 | |||||||
Datei:ISS Expedition 44 Patch.svg | v.l.n.r.: Kjell Lindgren, Oleg Kononenko, Kimiya Yui, Scott Kelly, Gennadi Padalka und Michail Kornijenko | Russland Oleg Kononenko (3), BI Japan Kimiya Yui (1), BI |
22. Juli 2015 Sojus TMA-17M |
141,29 Tage 23. Juli 2015 11. Dezember 2015 |
11. Dezember 2015 Sojus TMA-17M | ||
ISS-Expedition 45 | |||||||
Russland Sergei Wolkow (3), BI |
2. September 2015 Sojus TMA-18M |
179,72 Tage 4. September 2015 2. März 2016 |
2. März 2016 Sojus TMA-18M | ||||
ISS-Expedition 46 | |||||||
Datei:ISS Expedition 46 Patch.svg | Vereinigte Staaten Timothy Kopra (2), BI, 47 CDR Vereinigtes Königreich Timothy Peake (1), BI |
15. Dezember 2015 Sojus TMA-19M |
185,51 Tage 15. Dezember 2015 18. Juni 2016 |
18. Juni 2016 Sojus TMA-19M |
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | |
---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 47 | Vereinigte Staaten Timothy Kopra (2), CDR Vereinigtes Königreich Timothy Peake (1), BI |
|||||
Vereinigte Staaten Jeffrey Williams (4), BI, 48 CDR Russland Alexei Owtschinin (1), BI |
18. März 2016 Sojus TMA-20M |
171,78 Tage 19. März 2016 6. September 2016 |
7. September 2016 Sojus TMA-20M | |||
ISS-Expedition 48 | ||||||
Russland Anatoli Iwanischin (2), BI, 49 CDR Japan Takuya Ōnishi (1), BI |
7. Juli 2016 Sojus MS-01 |
112,85 Tage 9. Juli 2016 30. Oktober 2016 |
30. Oktober 2016 Sojus MS-01 | |||
ISS-Expedition 49 | ||||||
Vereinigte Staaten Shane Kimbrough (2), BI, 50 CDR Russland Andrei Borissenko (2), BI |
19. Oktober 2016 Sojus MS-02 |
170,92 Tage 21. Oktober 2016 10. April 2017 |
10. April 2017 Sojus MS-02 | |||
ISS-Expedition 50 | ||||||
Vereinigte Staaten Peggy Whitson (3), BI, 51 CDR Russland Oleg Nowizki (2), BI |
17. November 2016 Sojus MS-03 |
194,58 19. November 2016 2. Juni 2017 |
2. Juni 2017 Sojus MS-03 | |||
ISS-Expedition 51 | ||||||
Russland Fjodor Jurtschichin (5), BI, 52 CDR Vereinigte Staaten Peggy Whitson (3), BI |
20. April 2017 Sojus MS-04 |
135,36 Tage 20. April 2017 2. September 2017 |
3. September 2017 Sojus MS-04 | |||
ISS-Expedition 52 | ||||||
Vereinigte Staaten Randolph Bresnik (2), BI, 53 CDR Russland Sergei Rjasanski (2), BI |
28. Juli 2017 Sojus MS-05 |
anhaltend 28. Juli 2017 14. Dezember 2017 (geplant)[veraltet] |
14. Dezember 2017 (geplant) Sojus MS-05 |
Die Expedition 53 begann am 2. September 2017 mit dem Abkoppeln des Raumschiffs Sojus MS-04 von der ISS und wird voraussichtlich bis zum Abkoppeln von Sojus MS-05 am 14. Dezember 2017[veraltet] dauern.
Emblem | Mannschaftsfoto | Mitglieder | Start | ISS-Aufenthalt Ankopplung Abkopplung |
Landung | |
---|---|---|---|---|---|---|
ISS-Expedition 53 | Vereinigte Staaten Randolph Bresnik (2), CDR Russland Sergei Rjasanski (2), BI |
|||||
Russland Alexander Missurkin (2), BI, 54 CDR Vereinigte Staaten Mark Vande Hei (1), BI |
12. September 2017 Sojus MS-06 |
anhaltend 13. September 2017 23. Februar 2018 (geplant)[veraltet] |
23. Februar 2018 (geplant) Sojus MS-06 | |||
ISS-Expedition 54 | ||||||
Russland Anton Schkaplerow (3), BI, 55 CDR Vereinigte Staaten Scott Tingle (1), BI |
17. Dezember 2017 (geplant)[veraltet] Sojus MS-07 |
zukünftig 17. Dezember 2017 (geplant) April 2018 (geplant)[veraltet] |
April 2018 (geplant)[4] Sojus MS-07 | |||
ISS-Expedition 55 | ||||||
Vereinigte Staaten Andrew Feustel (3), BI, 56 CDR Russland Oleg Artemjew (2), BI |
10. März 2018 (geplant)[veraltet][5] Sojus MS-08 |
zukünftig 10. März 2018 (geplant) September 2018 (geplant)[veraltet] |
September 2018 (geplant) Sojus MS-08 | |||
ISS-Expedition 56 | ||||||
Deutschland Alexander Gerst (2), BI, 57 CDR Russland Sergei Prokopjew (1), BI |
25. April 2018 (geplant)[veraltet][5] Sojus MS-09 |
zukünftig 25. April 2018 (geplant) November 2018 (geplant)[veraltet] |
November 2018 (geplant) Sojus MS-09 | |||
ISS-Expedition 57 | ||||||
Russland Alexei Owtschinin (2), BI, 58 CDR Russland ?, BI |
30. September 2018 (geplant)[veraltet] Sojus MS-10 |
zukünftig 30. September 2018 (geplant) März 2019 (geplant)[veraltet] |
März 2019 (geplant) Sojus MS-10 | |||
ISS-Expedition 58 | ||||||
Russland Oleg Kononenko (4), BI, 59 CDR Kanada David Saint-Jacques (1), BI |
30. November 2018 (geplant)[veraltet] Sojus MS-11 |
zukünftig 30. November 2018 (geplant) Mai 2019 (geplant)[veraltet] |
Mai 2019 (geplant) Sojus MS-11 | |||
ISS-Expedition 59 | ||||||
Vereinigte Staaten Shannon Walker (2), BI, 60 CDR Russland Pawel Winogradow (4), BI |
März 2019 (geplant)[veraltet] Sojus MS-12 |
zukünftig März 2019 (geplant) September 2019 (geplant)[veraltet] |
September 2019 (geplant) Sojus MS-12 |
Auch nach der Expedition 59 wird die Raumstation weiter bemannt, es ist aber noch keine vollständige Besatzung nominiert worden.[6]